ستاره دریائی
شبی در آسمانها زلزله آمد. به آن ” آسمان لرزه ” می گویند. بند یکی از ستاره ها که به آن آویزان بود ، به لبه تیز هلال ماه خورد و پاره شد. ستاره در اثر نیروی جاذبه زمین سقوط کرد و میان دریائی افتاد. تبدیل شد به ستاره دریائی. او ستاره زیبائی بود و قبلا ” ستاره ای دیگر عاشق او بود. ستاره عاشق در فراق معشوقه مدتی غمگین بود. سر انجام برای یافتن و دیدنش بند خودش را پاره کرد. او هم سقوط کرد و میان دریائی دیگر افتاد و تبدیل به ستاره دریائی دیگری شد.
ستاره دریائی عاشق پس از ماهها جستجو معشوق را پیدا کرد.معشوق از دیدنش خوشحال شد و فهمید که دیگر در آن دریا تنها نیست. بدلیل آنکه کسی از بستگان و آشنایان آنها آنجا نبود دست یکدیگر را گرفتند و از دریا بیرون آمدند. به محضرخانه ای در شهر ساحلی مراجعه و با یکدیگر ازدواج کردند.
این دو ستاره دریائی همیشه از دست نهنگ ها و کوسه ها فرار می کردند ، زیرا می خواستند آنها راببلعند. روزی که از آب بیرون آمده بودند و در ساحل قدم می زدند ، خارپشتی را دیدند که خارهای پشتش محافظ او بود ، از بلعیده شدن. بنا بر این در فرصت مناسب به پزشک متخصص پوستی مراجعه کردند ، تا خارهای کوتاهی در پشت آنها قرار دهد. با انجام این عمل آنها عضو گروه حیوانات خارپشت شدند.
در طول سالهای زیاد فرزندان بسیاری از آنها بوجود آمد و بدین طریق جمعیت ستاره های دریائی شکل گرفت.
ستاره دریایی دو زیست یعنی هم آبزی است و هم می تواند در خشکی زندگی کند. این حیوان از رده ستاره سانان می باشد. ستاره‌های دریایی در اعماق اقیانوس‌ها و دریاهای شور زندگی می‌کنند. در آب‌های ساحلی هم یافت می‌شوند. در آب‌های شیرین هرگز نمی توان یک ستاره دریایی پیدا کرد ، زیرا آن ها با زندگی در آب شیرین سازگاری ندارند و در آب های کم شور یا بی نهایت شور نیز نمی توانند زندگی کنند. به عنوان مثال در دریای خزر یا دریاچه‌های داخلی ایران هیچ گونه ای از ستاره‌های دریایی وجود ندارد. در عوض در خلیج فارس چند گونه از آن ها یافت می شود.
رویدادهای عاشقانه بسیاری هم در طول قرن ها برای ستاره های دریائی بوده است. از جمله چند بار خرچنگ عاشق ستاره دریائی شده است و چند بار هم ستاره دریائی عاشق ماهی.
البته بیشتر ستاره دریائی عاشق ماهی شده است. چون وقتی ماهی سرش را به دمش نزدیک می کند ، غریزه ستاره ای آنها را به یاد هلال ماه می اندازد و عاشقش می شوند.
خدا ستاره های دریائی را دوست دارد. روزی ستاره ای دریائی در ساحل قدم می زد که یکنفر ناخواسته پایش را روی یکی از بازوهایش گذاشت و آن قطع شد. در تنهائی به درگاه خدا التماس کرد که شفایش دهد. خداوند هم آنها را صاحب نیروئی کرد و پس از آن ستار‌های دریایی می توانند بازو‌های خود را دوباره بسازند. این قابلیت زمانی مفید است که جاندار ، توسط یک شکارچی صدمه می بیند. بیشتر اعضای حیاتی ستاره‌های دریایی در بازو‌های آنها هستند؛ بنابراین جاندار می تواند یک ستاره کامل را با استفاده از یک بازو و بخش مرکزی بدن خود دوباره بسازد.
حالا در اینجا به وضعیت جسمانی آنها می پردازیم:
بدن ستاره دریایی هیچ گونه استخوان بندی ندارد ، ولی در عوض یک سیستم آوند آبی هیدرولیکی دارد. سیستم آوند آبی دارای تعداد زیادی برآمدگی در قسمت شکمی بازو‌ها است که به آن ها پا‌های لوله‌ای می گویند و وظیفه آنها حرکت و غذا رسانی است.
پا‌های لوله‌ای با دریافت آب از طریق مجرا‌ها می توانند به عنوان پا‌های حرکتی بکار آیند. این پا‌ها هنگامی که بر سطحی جامد فشرده شوند، مانند بادکش عمل می‌کنند که می‌تواند فشاری یکنواخت و مداوم بر صدف دو کفه ای ها وارد آورد و پس از خسته شدن جانور، دو کفه آن را از هم بگشاید. بدین سبب وجود ستاره دریایی در محل‌های پرورش صدف‌های خوراکی، مضر است.
غذای ستاره دریایی صدف است. برای این کار با مکنده های قدرتمند خود دو قطعه صدف را باز میکند، سپس معده خود را از طریق دهان به بیرون میراند و بر روی پیکر صدف میاندازد و آن را می بلعد. دهان از طریق یک مری کوتاه، به معده ای وسیع مرتبط است که می‌تواند از دهان خارج شود و به بافت‌های نرم صدف برسد. ذرات غذایی و غذا‌های مایع از مسیر روده ای کوتاه می‌گذرند و سپس به ۵ جفت غدد بزرگ گوارشی می رسند که هر جفت آن ها بیشتر فضای خالی درون یک بازو را اشغال می‌کنند. گوارش ستاره دریایی در یک شکم کیسه مانند واقع در مرکز بدن او انجام می‌شود و دستگاه گوارش به یک سوراخ دفعی کوچک در مرکز سطح فوقانی ختم می‌شود.
ستاره دریایی خاردار از مرجانها تغذیه میکند و به همین دلیل می تواند خسارت‌های جدی به صخره های مرجانی وارد کند. ستاره های دریایی نسبت به تغییر روشنایی عکسالعمل نشان میدهند. نقاط حساس به نور در انتهای بازو‌های ستاره‌های دریایی قرار دارد. برخی از ستاره های دریایی در سال ، بیش از یک میلیون تخم می گذارند.
ستاره‌های دریایی دارای ۵ جفت اندام جنسی هستند که هر جفت درون یک بازو واقع است. عمل لقاح در بیشتر موارد در درون آب دریا صورت می‌گیرد. حاصل رشد تخم، ایجاد کرمکی شناگر و آزاد به نام بی پیناریا است که تقارن دو طرفی دارد. این کرمک (لارو) سرانجام مراحل دگردیسی بسیار پیچیده‌ای را طی می کند و مبدل به موجود بالغ جوانی با تقارن شعاعی ثانویه می‌شود.
ستاره‌های دریایی نمی‌توانند مانند ما ببینند، اما در انتهای هر بازوی خود یک چشم دارند. این چشم بسیار ساده و شبیه به یک نقطه ی قرمز است. با این چشم جاندار نمی‌تواند جزئیات را ببیند، اما می‌تواند تفاوت میان تاریکی و روشنایی را تشخیص دهد.
ستاره‌های دریایی خون ندارند. آنها به جای خون، دستگاه گردش آب دارند. در این دستگاه ، آب از طریق صفحه ای آبکش مانند در اندام فوقانی جاندار به داخل کشیده شده و در نهایت از مجرا‌های داخل بازو خارج می شود.
با توجه به گونه ستاره دریایی، پوست آن ممکن است حالت چرمی و یا کمی تیغ دار باشد. این جانداران پوشش سختی روی بخش بالایی بدن خود دارند که از کربنات کلسیم درست شده و برآمدگی هایی روی سطح خود دارد. این برآمدگی ها برای حفاظت از حیوان در مقابل شکارچیانی مانند پرندگان و ماهی ها استفاده می‌شود.
همه ستاره‌های دریایی ۵ بازو ندارند .گونه‌ای از ستاره‌های دریایی که ۵ بازو دارند بیشتر شناخته شده است، اما همه آنها این طور نیستند. در برخی گونه‌های این جاندار بازو‌های بیشتری وجود دارد. حدود ۲۰۰۰ گونه ستاره‌ی دریایی وجود دارد.
ستاره‌های دریایی با پا‌های لوله ای حرکت می‌کنند .آنها توسط هزاران پای لوله ای که در زیر بدنشان قرار دارد حرکت می‌کنند. این پا‌ها از آب دریا پرشده اند. آب را جاندار از صفحه ای آبکش مانند در بالای بدن خود وارد می کند.
ستاره‌های دریایی برای غذا خوردن برعکس می‌شوند .آنها روش منحصربه فردی برای شکار کردن دارند. دهان ستاره دریایی زیر بدن او قرار گرفته است. آنها از دو کفه هایی مانند صدف دوکفه ای یا صدف سیاه و همچنین ماهی های ریز، کشتی چسب‌ها و حلزون ها تغذیه می کنند. اگر بخواهید پوسته یک صدف را بازکنید می بینید چقدر کار سختی است. ستاره های دریایی بازو‌های خود را دور پوسته شکار می پیچند و آن را به اندازه کافی باز می‌کنند. سپس طوری آن را می خورند که ما هیچ وقت تصور نمی کردیم.
ستاره دریائی آهسته راه می رود. مثل لاک پشت. اگر در دورترین سیاره منظومه شمسی زمین را با دوربین نگاه کنند و راه رفتن لاک پشتی را ببینند گمان می کنند که یک ستاره دریائی در حال قدم زدن در ساحل دریا است.
تا کنون بفکرتان رسیده که چشم چران ترین مخلوق خداوند کیست ؟ فوری جوانهای ولگردی که اطراف دبیرستان دخترانه قدم می زنند و نگاه ناپاکشان به سر تا پای دختران قفل می شود. بیادتان می آید. اگر به زیست شناسی یا جانور شناسی توجه داشته باشید از ادامه مطلب مطلوب را پیدا می کنید.
همه جانداران دوچشم دارند ولی ستاره دریائی ، ده برابر بازوهایش یعنی پنجاه چشم دارد.
چشمهای آنها میان صورتشان نیست. بلکه در پشت هر طرف دستشان قرار گرفته است . به طور کلی آن ها 50 عدد چشم در پشت شاخک های خود دارند و مدت زمان خیلی طولانی است که هنوز هیچ کس نتوانسته است بفهمد که آن ها چگونه از چشم خود استفاده می کنند .
از آن جایی که ستاره دریایی یک حیوان ساده محسوب می شود و مغز ندارد ، چشمان او هم کاملاً ساده هستند. به همین دلیل محققان شک دارند آیا چشمان آن ها می تواند جایی را ببیند یا خیر. دانشمندان بر این عقیده هستند که ستاره دریایی فقط از طریق حس بویایی مسیر خودش را در دریا پیدا می کند ، اما اکنون نظرات متفاوتی در این مورد وجود دارد .
دیگران همیشه از روی حالت چشم شما، تشخیص می دهند که افکارتان چیست یا چکاری می خواهید بکنید. اگر چشم روی صورت شما نباشد آنها هم نمی توانند چنین کاری کنند. پس بدانید در میان موجودات شگفت انگیز دریایی ، موجود خوش رنگ و زیبایی وجود دارد که تا پیش از این به دلیل نداشتن مغز و حالا به خاطر داشتن 50 چشم توجه ما را به خود جلب کرده است. چشمان ستاره دریایی به آن ها کمک می کند که زنده بمانند. مطالعات در گذشته نشان می دهد که هرگونه چشم در بدن جانوران بدون مهره به نور حساسیت دارد، زیرا آن ها از چشم خود به عنوان یک وسیله برای پیدا کردن مکان و گم نشدن استفاده می کنند .
ستاره دریائی شکلی هندسی دارد و به همین دلیل به درس و کلاس هندسه علاقمند است. همیشه یک مداد گچی و تخته سیاهی بدوش دارد. تا دایره ای به قطر یک متر بکشد و خودش در مرکزش بنشید. قطر دایره هم پنجاه متر باشد ، به اندازه بالهایش.
ستاره دریائی همیشه می خندد. مثل دولفین ها. تا کنون کسی اشک او را ندیده است.
علیرغم اینکه ستاره دریائی می دانست خدا او را دوست دارد و خودش هم خدا را بسیار دوست داشت گاهی افکار کفر آمیزی به مغزش می آمد و آنها را می نوشت. یکی از این نوشته ها چنین است : ” خداوند باید ده ها هزار سال قبل دانشمندان ، مکتشفین و مخترعین را می آفرید، تا انسان های اولیه از امکاناتی چون خودرو ، برق و وسائل امروزی بهره مند می شدند، تا بهتر زندگی کنند. البته اگر کسی که خدا را آفریده بود ، خدای عاقل تری خلق می کرد او هم دانشمندان و مخترعین را ده ها هزار سال پیش می آفرید، تا انسانهای اولیه هم از امکانات کنونی مردم استفاده می کردند.”
بنا بر این چون ستاره دریائی مطالب کفر آمیز می نویسد، او را بحال خود می گذاریم و داستانش را به پایان می بریم.
جواد شریفیان – فروردین 1400